ТУРКИСТОН ИЧКИ-ИШЛАР ОРГАНИ ФАОЛИЯТИ ТАРИХИ (1917-1924 ЙЙ)
Аннотация
Туркистонда ички ишлар органлари фаолияти 1917-1924 йилларда мураккаб ва ўзгарувчан жараёнларни ўз ичига олди. Ушбу даврда ички ишлар тизими Россия инқилоби, Болшевиклар ҳукмронлиги ва Совет давлатининг ташкил этилиши билан боғлиқ бўлиб, маҳаллий ижтимоий ва сиёсий муҳитга катта таъсир кўрсатди. 1917 йил февралида Россия империяси қулагач, Туркистонда вақтинчалик ҳукумат ўрнатилди. Бу даврда ички ишлар органлари фаолияти янги шароитга мослаштирилди.
1917 йил октябрида Болшевиклар ҳокимиятни қўлга олгач, ички ишлар органларида янгиланишлар бошланди. Чека (махфий полиция) ташкил этилди, у сиёсий қаршиликларни бостиришда ва инқилобий тартибни сақлашда муҳим рол ўйнади. Маҳаллий полиция ва бошқа ички ишлар органлари ҳам ўз фаолиятини давом эттирдилар, лекин улар Совет тизимининг ўзгаришларига мослашишга мажбур бўлишди. Ички ишлар органлари жиноятчиликни олдини олиш, тартибни сақлаш ва ижтимоий хавфсизликни таъминлаш мақсадида фаолият юритдилар. Маҳаллий аҳолининг ижтимоий-иқтисодий аҳволини ўрганиш ва мониторинг қилиш орқали ички ишлар органлари давлат сиёсатини амалга оширишда ёрдам беришди. Ички ишлар органларининг фаолияти ижтимоий-иқтисодий ҳаётга таъсир кўрсатди.
Улар ижтимоий барқарорликни сақлашга ва давлат сиёсатини амалга оширишга хизмат қилди. Ички ишлар тизимининг репрессив табиати келажакда маҳаллий сиёсатга ва ижтимоий ҳаётга салбий таъсир кўрсатди. Умуман олганда, Туркистонда ички ишлар органларининг фаолияти 1917-1924 йилларда мураккаб ва ўзгарувчан жараёнлар билан ажралиб турибди, бу эса ижтимоий, сиёсий ва иқтисодий муҳитда сезиларли ўзгаришларга сабаб бўлган.
Ключевые слова
болшевик, инспекция, милитция, дехкон, совет, туркистон, москва, инкилоб, буржуазия, кумита.